Anne in Duitsland schreef:
Is dat zo? Ik kan me van mijn statistieklessen het mooie voorbeeld herinneren van mensen die een avondje roulette speelden in het casino. Tien keer achter elkaar viel het balletje op een zwart vakje. Daarop begon iedereen op de rode vakjes in te zetten, want "na zoveel keer zwart móést rood nu wel een keer aan de beurt zijn". Maar zo werkt het dus niet. Dat balletje heeft nog steeds 50% kans om op een rood vakje en 50% kans om op een zwart vakje te belanden. Zolang er evenveel rode als zwarte vakjes zijn, blijft het balletje evenveel kans houden om in een rood of in een zwart vakje te vallen.
Dat klopt, maar hierbij is de kans op rood of zwart ook daadwerkelijk 50%. De kans dat dan een zwart vakje wordt geraakt is elke keer weer 50%. Maar de kans dat een zwart vakje 2 keer achter elkaar wordt geraakt is 50% x 50% = 25%. Dit is een gecombineerd experiment (meerdere keren hetzelfde experiment uitvoeren). Als je kijkt naar de kans dat een balletje daarna weer een derde keer op zwart valt is gewoon weer 50%. Maar als je kijkt naar het experiment als geheel, dus drie keer achter elkaar op zwart, is de kans 50%x50%x50%=12,5% dat dat gebeurt. Het ligt er dus aan hoe je het bekijkt. Als je zegt: oké, wedden dat hij nu op zwart valt, is je kans 50%, los van eerdere resultaten. Als je van tevoren zegt: oké, wedden dat het balletje drie keer op zwart valt, is de kans 12,5%, want 0,5x0,5x0,5.
Maar, en het is goed dat je dit zegt, dit hele verhaal geldt alleen als er evenveel zwarte als rode vakjes zijn en de kans op zwart of rood dus even groot is. Maar dat is niet altijd zo.
Stel nou dat je een bord hebt met driekwart rode vakjes en slechts een kwart zwarte. Dan is de kans op zwart niet meer 50%, maar 25%, en de kans op rood is 75%. Stel, je noemt het bord 'vaccineren'. En je vervangt 'zwart' door 'bijwerkingen', en rood door 'geen bijwerkingen'. Dan is de kans op geen bijwerkingen dus 75%, en de kans op bijwerkingen 25%.
Oké. Stel, je hebt nog een bord op de tafel ernaast staan. Het bord heet 'niet vaccineren'. Deze bestaat voor 50% uit vakjes die 'ziekte' heten. En de andere 50% heet 'geen ziekte'. En je gooit een balletje. Je hebt dan 50% kans op 'ziek' en 50% kans op 'niet ziek'.
Dus, je hebt twee borden. Als je vaccineert, ga je naar het bord 'vaccineren' toe, dus de eerste. Je wilt natuurlijk op 'geen bijwerkingen' gooien. De kans dat je dat doet is 75%.
Stel, je vaccineert niet, dus je gaat naar het bord 'niet vaccineren'. Je wilt geen ziekte, de kans dat je daarop gooit is 50%. Dus als je bij het bord 'vaccineren' gaat staan is de kans dat je gooit wat je wilt gooien groter, namelijk 75%, tegenover 50% bij 'niet vaccineren'.
Natuurlijk zijn de echte kansberekeningen veel complexer en worden er hele andere getallen gebruikt, maar ik hoop dat je nu beter begrijpt wat ik bedoel

en sorry als dit te diep gaat
Zoiets. Ik ben een totale alfa, heb na het verplichte statistiektentamen dus snel de cijfers weer aan de kant gemikt.
Ik wou dat ik dat ook had kunnen doen

Hoewel, het heeft ook zijn leuke kanten om dit een beetje te beheersen.