Babesia canis is een protozoaire bloedparasiet die wordt overgedragen door Dermacentor teken, die niet in Nederland voorkomen.
Dermacentor teken zijn drie-gastherige teken die zowel in warme als in gematigde streken voorkomen, maar in Europa reikt het verspreidingsgebied tot in Zuid-Engeland, Zuid-België en Midden-Duitsland. Dermacentor teken zijn al wel eerder gevonden op honden van teruggekeerde vakantiegangers en ze zijn vermoedelijk daarmee samenhangend incidenteel aangetroffen op honden die niet in het buitenland waren geweest. Naast de vele importgevallen zijn in Nederland tot dusver slechts sporadisch autochtone gevallen van babesiose beschreven (twee honden in Koog aan de Zaan en bij drie honden op de Veluwe in de tachtiger jaren). De teken zijn destijds vermoedelijk door andere honden meegebracht, hier afgevallen, en ze hebben de infectie waarschijnlijk na vervelling overgedragen zonder zich hier permanent te vestigen.
Babesia canis ontwikkelt zich uitsluitend in de erythrocyten (= rode bloedcellen) van de hond. De incubatietijd varieert van één tot twee weken. In het acute stadium worden de volgende verschijnselen waargenomen: apathie, anorexie, hoge koorts, versnelde pols en ademhaling. Er is sprake van haemolytische anaemie (= rode bloedcellen worden sneller dan normaal afgebroken. Deze afbraak kan veroorzaakt worden door een immuunreactie, een erfelijke ziekte of een infectie) die gepaard kan gaan met haemoglobinurie (= het voorkomen van hemoglobine in de urine, die hierdoor rood gekleurd is). In dit stadium zijn de parasieten vaak gemakkelijk aantoonbaar in een bloeduitstrijkje na kleuring met bv Giemsa of haemacolor.
Zonder behandeling kan icterus (=geelzucht), splenomegalie (= vergroting van de milt) en lymfadenopathie (afwijking in de lymfeklieren) ontstaan en in ernstige gevallen nierfalen en diffuse intravasale stolling (= samenklontering van trombocyten en vorming van fibrine in de bloedbaan). In de acute fase kan de diagnose worden gesteld aan de hand van een bloeduitstrijkje (capillair bloed/buffy coat), in meer chronische gevallen bieden serologie (IFT) en eventueel RLB-PCR (incl. Ehrlichiae) houvast (alles in EDTA-bloed). Zonder behandeling kan een aanzienlijk percentage van de voor het eerst geïnfecteerde honden aan babesiose sterven; overlevende honden blijven de infectie dragen.
Als de parasiet in een bloeduitstrijkje wordt aangetoond dient direct een behandeling met imidocarb dipropionaat (Carbesia®) te worden ingezet.
Utrecht, 7 april 2004
Faculteit der Diergeneeskunde
Dr. D.J. Houwers, hoofd VMDC, HA I&I
Dr. E. Teske, haematoloog/oncoloog, HA Gezelschapsdieren
Prof.dr. F.Jongejan, tekendeskundige, HA I&I
Aanpassing (= ) gedaan door Lizzy
