evelyn02 schreef: ↑wo 17 feb 2021, 13:23
Graag Siberienne!
Bij deze een stuk dat ik voor een vriendin schreef:
Er zijn verschillende types vaccin mogelijk die allemaal net wat anders werken. Voor de eenvoud praat ik even alleen over vaccins tegen virussen, dat praat wat makkelijker.
De eerste vaccins ooit zijn gebaseerd op ‘verzwakt virus’ oftewel een virus waar je wel een beetje ziek van wordt maar niet heel erg. Je hebt dan wel een afweer reactie om je te beschermen tegen ziek worden als je in contact komt met het ‘wild type’ virus. Dat zijn bijvoorbeeld de vaccins tegen mazelen en rode hond. Het nadeel van deze vaccins is dat je enorme hoeveelheden virus moet kweken, dat is bewerkelijk en kan gevaarlijk zijn. Plus dat soms de gehandicapte virussen bij mensen met een verzwakte afweer toch een infectie geven.
Je kunt ook heel geinactiveerd virus geven, dan is het virus ‘dood’.Daar moet je dan wel iets bij geven om het afweersysteem te stimuleren (een ‘adjuvans’) want alleen een beetje dood virus krijg je niet sterk genoeg afweer reactie tegen. Het Chinese corona vaccin is hierop gebaseerd. Nadeel ook hier is het kweken van grote hoeveelheden virus die nodig zijn om het vaccin te maken.
Soms heeft een virus 1 heel belangrijk onderdeel waarbij het genoeg is al iemand daar afweer tegen maakt. Een voorbeeld is het kapseleiwit van het hepatitis B vaccin. Als je alleen dat kapseleiwit geeft (met wel een adjuvans) is iemand toch beschermd. Bij het SARS-CoV2 virus denken we dat dat het ‘spike protein’ is. Dat eiwit zorgt ervoor dat het virus aan de menselijke cel bindt en binnendringt. Als je in het laboratorium een celkweek hebt, waar je virus bij stopt, gaan de cellen dood. Doe je daar antistoffen tegen het spike-eiwit bij, gaan de cellen niet dood omdat het virus niet meer kan binden.
Dat spike eiwit kwam direct in beeld omdat we van het eerste SARS virus en van het MERS virus al weten dat dat heel belangrijk is.
De twee vaccins die nu goedgekeurd zijn (Cominarty van Pfizer/BionTech en het Moderna vaccine) maken gebruik van een hele bijzondere techniek : het zijn mRNA vaccins.
Een virus is eigenlijk niks meer als erfelijk materiaal (DNA of RNA) in een eiwitmantel. Het kan zelf bijna niks, alleen rondhangen. Als een virus een cel ingaat (mens/dier/plant), neemt het als het ware die cel over en gaat gebruik maken van de fabrieken van de cel om zichzelf te vermenigvuldigen. Het virus doet dat door mRNA te gaan maken. De M staat voor ‘messenger’. Dat molecuul beweegt door de cel naar de eiwitfabriekjes in de cel en die gaan vervolgens virussen maken. En dan krijg je dus een virusfabriek. De afweer herkent dat dan wel en maakt de cel dood, maar ondertussen komen talloze virussen vrij en die tasten weer nieuwe cellen aan en zo wordt je ziek. Hoe sneller het afweersysteem het in de smiezen heeft dat er iets niet klopt, hoe sneller een infectie onder controle is.
De vaccins van Pfizer/BionTech en het Moderna vaccine bestaan uit een vetbolletje met daarin een stuk mRNA dat codeert voor het spike proteine. Bij injectie van het virus smelt het vet samen met de celmembraan (die bestaat ook uit vetten) en gaat het mRNA de cel in. Daar wordt het afgelezen en gaat de cel het spike eiwit produceren. Het afweersysteem ‘ziet’ dat en herkent het als niet lichaamseigen en gaat antistoffen maken en ook geheugencellen.
Als iemand nu in contact komt met het corona virus na vaccinatie, zijn er al antistoffen die voorkomen dat het virus makkelijk een cel in kan. Daardoor worden mensen niet ziek. Waar nog wat twijfel over is, is of dit ook genoeg is om te voorkomen dat er asymptomatische infecties ontstaan. Het kan zijn dat mensen die gevaccineerd zijn nog wel virus bij zich kunnen dragen, of dat wel of niet zo is, moet nog onderzocht worden.
Het derde vaccine dat onderweg is (Oxford-Astra Zeneca) en het russische sputnik vaccine zijn gebaseerd op weer een andere techniek. Hier wordt gebruik gemaakt van een dragervirus. Dat virus is onschuldig (in het geval van AstraZeneca een apenadenovirus dat in de mens geen ziekte kan geven) maar wordt genetisch aangepast zodat het het spike protein op zich draagt. En ook dan krijg je dus een afweerreactie tegen het spike eiwit. Ditzelfde principe is door Jansen en Jansen ook gebruikt in het Ebola vaccin.
In 2009 hadden we de Mexicaanse griep. Toen werd duidelijk dat het lastig was om snel een vaccin op de markt te brengen op de klassieke manier. Dat heeft geleid to teen stroomversnelling in onderzoek naar andere types vaccins. Een bedrijf als Moderna is in 2010 opgericht met subsidies uit de wetenschap puur en alleen met het doel om mRNA vaccins te ontwikkelen, ze waren al bezig met vaccins tegen zika en influenza. Het voordeel van mRNA vaccins is dat ze zo flexibel zijn en snel aan te passen . Als het corona virus ineens een heel ander spike eiwit zou hebben, kun je dit vaccine heel snel aanpassen. Het is wel grappig eigenlijk dat mensen nu zoveel kritiek hebben ‘het is te snel’ terwijl er al zo lang aan gewerkt wordt om het snel te krijgen….
BionTech maakt trouwens mRNA vaccins tegen kanker: door ervoor het zorgen dat het afweersysteem een booster krijgt tegen eiwitten die specifiek voorkomen op kanker cellen, krijg je een vorm van immuuntherapie, met name interessant bij uitgezaaide kankersoorten. In theorie kun je die zelfs persoonlijk maken, dus analyseren van de kankercellen en een vaccin maken speciaal voor die patient. Ook BionTech is dus geen beginner op de mRNA vaccin markt.
Hoe lang zo’n vaccine werkt is lastig te zeggen nog. De studies zijn pas 2 maanden bezig maar de vaccins beschermen zo goed dat het nu niet meer ethisch is de controle groep niet te vaccineren. We weten van andere luchtweg virussen dat na het doormaken van de infectie de afweer weer wegzakt. Dat kan meerdere oorzaken hebben. Of de afweer bij het vaccin langer blijft durft niemand voorspellen nog – en ik ook niet. Het immuunsysteem is verschrikkelijk complex. Ons lichaam wordt continu blootgesteld aan duizenden vreemde stoffen en toch hebben we lang niet overal een afweerreactie tegen (gelukkig maar, anders konden we niks meer eten bijvoorbeeld want reageerden we overal op). Blijkbaar is tegen sommige prikkels het geheugen langer dan tegen andere. Hepatitis B vaccin = levenslang, doormaken van een verkoudheid = half jaar beschermd en ik denk dat niemand precies weet hoe dat zit.
(en nee, geen dun ijs 
, mijn keus 
lijkt me noodzakelijk.
