Daar was die weer
De Nederlandse Voedsel- en Waren Autoriteit heeft ontdekt dat sommige vitamine E-preparaten grote hoeveelheden kankerverwekkende PAK's bevatten. De verontreiniging was ernstig genoeg voor een 'stille recall'. Geruisloos heeft de Autoriteit de producten uit de winkels gehaald en de producent ingelicht.
Het gaat uitsluitend om natuurlijke vitamine E - de d-alfa-tocoferol - die het Amerikaanse bedrijf uit teunisbloemolie haalt. Het is vrijwel uitgesloten dat er iets mis is met de synthetische vitamine E, de dl-alfa-tocoferol.
De Voedselautoriteit was de vitamines gaan controleren na een bericht van de Europese Commissie. Die had laboratoria eens laten uitzoeken hoeveel PAK's er zaten in 'bijzondere oliën', zoals teunisbloemolie, visolie of borageolie, en had toen gevaarlijk hoge concentraties ontdekt. Toen de Voedsel- en Waren Autoriteit een aantal preparaten die op de Nederlandse markt waren onderzocht, bleken de PAK's alleen te zitten in preparaten die sleutelbloemolie bevatten - of grondstoffen die daarvan waren gemaakt.
De Europese overheid streeft ernaar alle PAK's uit de voeding te bannen, maar hanteert een pragmatische norm. Daarbij kijken onderzoekers naar de stof benzopyreen, die ze beschouwen als een graadmeter voor de concentratie van alle PAK's.
Echt gevaarlijk worden PAK's als je in totaal dertig nanogram benzopyreen per dag binnenkrijgt. Hield je je aan de voorschriften van de fabrikant, dan was dat bij twee preparaten het geval. Slikte je hoger doseringen, zoals bij vitamine E vaak gebeurt, dan zou je wel eens bij meer preparaten boven die norm uit kunnen komen.
Er is nog een andere norm, en die beschrijft hoeveel PAK's een kilogram product mag bevatten. Meer dan 1 microgram is ongewenst. Van de onderzochte 118 preparaten bevatten er 51 meer PAK's dan was toegestaan.
PAK's of komen voor in het milieu maar ontstaan ook bij de bereiding van voedsel, bijvoorbeeld bij het roken of grillen van vis of vlees. Het zijn aromatische verbindingen die je vindt in sigarettenrook, en die van roken zo'n riskante bezigheid maken.
Omdat verontreiniging met PAK's in het milieu vaak samengaat met PCB's en dioxines, hebben de onderzoekers ook onderzocht of de vitamine E-preparaten geen PCB's bevatten. Besmetting met die stoffen is echter niet gevonden. Dat wijst erop dat het niet gaat om industriële verontreiniging, die op de één of andere manier in de grondstoffen is gekomen. Waarschijnlijk ontstaan de PAK's tijdens de verhittingsstappen in het productieproces. De Amerikaanse producent, die de bron van de besmetting is, zou nu bezig zijn met in het inbouwen van een zuivering, die in het vervolg de PAK's weghaalt.
De Autoriteit is niet gerust op de omvang van de verontreiniging. Het onderzoek naar nog veertig andere preparaten loopt nog, en uiteindelijk moeten alle natuurlijke vitamine E-preparaten worden onderzocht. Maar wat voor ziekmakende rommel zit er nog meer in supplementen? Vooral de preparaten die bestaan uit gedroogde of verhitte delen van planten zouden wel eens alarmerende hoeveelheden toxische stoffen kunnen bevatten. De Autoriteit wil op korte termijn beginnen aan een screeningsprogramma.
De Autoriteit vertelt niet om welk bedrijf het gaat. Ergogenics' contacten in de supplementenindustrie melden echter dat de vitamine E-producten van Essential uit de winkels zijn gehaald 'omdat daar kankerverwekkende stoffen in zouden zitten'. Maar, zo hebben sleutelfiguren in de industrie verzekerd, 'er was geen gevaar voor de volksgezondheid'. Nee hoor.
Naschrift: Ook de Vit E. 15IE van het huismerk van de Etos is uit de handel genomen, melden bronnen van Ergogenics. Merkwaardig genoeg was er volgens het bedrijf weer niets aan de hand met de 60IE.
Naschrift (2): De Nederlandse importeur van Essential, Tramedico, zegt van niks te weten over PAK's in welk vitamine E-preparaat dan ook. Dat melden bronnen van Ergogenics. Daarom is niet bekend of er ook kankerverwekkende stoffen zijn gevonden in vitamine E-preparaten van Ultimate Nutrition en Kal. Net als Essential behoren die tot Nutraceutical-imperium.
Naschrift (3): Ook De Tuinen ontkent iets te weten over PAK's.
Bron
Dr. P.W.J. Peters, Hoofdinspecteur Levensmiddelen. Briefrapport: Polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK's) in voedingssupplementen. Keuringsdienst van Waren via Keuringsdienstvanwaren.nl, 21-3-2003. [PDF] Laatst bezocht op 30-3-2003.
