Door Linda Jansma
Hyperthermie (oververhitting) bij de hond.
In ons landje hebben we al gauw te maken met plotselinge weersveranderingen. Zomaar van de ene op de andere dag kunnen we onze winterjas aan de kapstok laten en onze korte broek uit de kast opdiepen. Wij zelf als mens reageren daarop door gewoon wat minder kleding aan te trekken. Onze honden daarentegen hebben die mogelijkheid niet: zij zitten opgescheept met hun vacht, die overigens vaak best wel dik is.
Veel eigenaren denken daar niet aan. Zodra de temperaturen buiten boven het gemiddelde stijgen, besluiten veel eigenaren er eens lekker op uit te trekken met hun viervoeter, die normaal gesproken op de dagelijkse wandeling misschien niet langer dan een kwartiertje op pad is. Sommige eigenaren maken het wel heel bond en vinden een fietstocht van een tiental kilometers voor zo'n hond toch "een lekker uitje". Dat de hond dat misschien helemaal niet zo fijn vindt, staat men niet bij stil.
Een hond heeft tijd nodig om aan hogere temperaturen te wennen. Dit in tegenstelling tot de mens die dat in een recordtijd kan. Dit komt omdat de hond zijn lichaamswarmte maar in beperkte mate kan kwijtraken: hij transpireert niet zoals de mens dat doet. Een groot deel van de warmte moet bij de hond getransporteerd worden naar het lichaamsoppervlak en dat duurt eventjes. De overige warmte raakt hij kwijt middels hijgen en via de voetzooltjes. Echter, bij een hoge temperatuur en een hoge luchtvochtigheid wordt de warmte afgifte middels het hijgen belemmerd, waardoor de lichaamstemperatuur enorm kan oplopen, zonder dat we dat in de gaten hebben. Het kan zelfs zo ver gaan, dat de hond in shock raakt. Dit gebeurd meestal doordat de keel van de hond door het hijgen geirriteerd raakt, waardoor deze opzwelt. Dit maakt dat de luchtstroom door de keel en de warmte afgifte wordt bemoeilijkt en de hond gaat nog meer hijgen. Hierdoor ontstaat er een vicieuze cirkel, wat uiteindelijk leidt tot hyperthermie ofwel oververhitting. Alleen een snel optreden en een doeltreffende aanpak zal de hond zijn leven kunnen redden.
Bovenstaande is niet alleen van toepassing op honden die veel extreem bewegen bij (grote) warmte, maar ook het achterlaten van de hond in een auto, kan hetzelfde effect hebben. De temperatuur in een auto kan al gauw oplopen tot een graad of 50, zelfs als de auto in de schaduw staat en er een raampje op een kier staat. De hond kan zijn lichaamswaarmte niet kwijt, gaat hijgen en raakt in de reeds eerder besproken vicieuze cirkel terecht, wat uiteindelijk resulteert in een shock.
Wat te doen?
Als u denkt dat uw hond oververhit is of dreigt te raken, handel dan snel. De hond moet uit de hitte gehaald worden. Breng hem naar een koele plek, leg hem liefst op een koude ondergrond, doe halsband af en probeer hem zo min mogelijk aan te raken. Overgiet de hond voorzichtig met koud water. Doe dit niet te snel en controleer goed zijn lichaamstemperatuur tijdens het
afkoelen. Ook hypothermie, een te lage lichaamstemperatuur, is al gauw bereikt en kan net zo gevaarlijk zijn als het tegenovergestelde. Zorg ervoor dat de temperatuur niet beneden de 39 - 39,5 graden celsius daalt. Zodra die temperatuur bereikt is, moet u de hond naar een dierenarts brengen voor controle. Er kunnen eventueel aanvullende behandelingen nodig zijn, zoals het toedienen van zuurstof. Als u echter de hond al in shock vindt (de hond reageert niet meer op u en heeft erge bleke slijmvliezen), dan is het noodzaak de hond zo snel mogelijk bij een dierenarts te krijgen. U kunt hem dan in erg natte handdoeken wikkelen en op die manier vervoeren. Voor het afkoelen van de hond kunt u ook alcohol gebruiken. Echter dit versnelt de afkoeling en moet onder goede controle gebeuren. Het is dus beter om voor alle veiligheid gewoon met water te koelen.
Als laatste nog enkele tips: pas bij hitte ook op voor asfalt. Dit kan in korte tijd enorme temperaturen aannemen en verbranding van voetzooltjes of blaren op de kussentjes tot gevolg hebben. Ga bij (extreme) hitte, of eigenlijk als de temperatuur boven de 20 graden komt, alleen 's ochtends vroeg en 's avonds laat wandelen en dan niet te lang. Ga eventueel met hem zwemmen, maar ook dat niet te lang. Gelukkig kennen wij hier in Nederland geen lange hitte perioden, waardoor u beter een aantal weken uw hond wat minder beweging kan geven en dat later, als de temperatuur het weer toestaat, weer "inhalen". Zoals altijd geldt ook hier: voorkomen is beter dan genezen!
